Fundacja Inicjatywa B

Opowiadania o mieście 3

Lokalny projekt interdyscyplinarny
Opowiadania o mieście 3
Lokalna historia przedstawiona literacko

Interdyscyplinarny projekt: OPOWIADANIA O MIEŚCIE 3

Ideą projektu”Opowiadania o mieście”, jest promocja lokalnej historii. Za pomocą pracy twórczej z autorami i narratorami stworzymy trzecią edycję projektu, którego pomysłodawcą jest Tomasz Nycz.

Opracowane zagadnienia (teksty opowiadań, podcasty oraz materiały graficzne) będą udostępnione bezpłatnie na wolnej licencji Creative Commons, która umożliwia darmowe, nieograniczone korzystanie ze zbiorów.

Ważne terminy

Rekrutacja narratorów: 10-31.01.2021
Tworzenie i publikacja podcastów: 1-25.02.2021
Instalacja tabliczek dźwiękowych: 26-28.02.2021

Media społecznościowe

Poza główną stroną internetową, rezultat projektu oraz wszelkie relacje będzie można śledzić w mediach społecznościowych Fundacji Inicjatywa B.

Na 3. edycję projektu „Opowiadania o mieście” mamy trochę inną koncepcję niż dotychczas. Tym razem w oparciu o materiały referencyjne (lokalne portale internetowe oraz publikacje) stworzymy treści literackie łączące fikcję i fakty z przeszłości dawnego Żarowa. Jak wyjdzie ten eksperyment?

01

01Tworzenie opowiadań

„Opowiadania” inspirowane lokalną historią, które tworzą żarowskie autorki: Natalia Dominik, Magdalena Rypan, Klaudia Piasecka (REZYGNACJA) oraz Katarzyna Rembisz, będą gotowe do audiodeskrypcji już 31 stycznia!

02

02Podcasty

We współpracy z 10 narratorami z Gminy Żarów, stworzymy podcasty internetowe, które znajdą się na mapie opowiadań oraz w przestrzeni miejskiej w formie tabliczek dźwiękowych.

03

03Foto (montaże)

Foto (montaże) czyli zestawienie materiałów archiwalnych (np. zdjęć, przedwojennych pocztówek) ze współczesnymi fotografiami unaocznią zmiany w naszym otoczeniu.

10 opowiadań literackich

Żarowskie autorki stworzyły opowiadania!

Na podstawie dostępnych publikacji oraz stron internetowych, żarowskie autorki inspirując się historią i przeszłością wybranych obiektów, stworzyły opowiadania łączące w sobie fakty i fikcję literacką. Gdzie zaprowadziła ich wyobraźnia? Posłuchajcie...
Natalia DominikHotel Schwarzer-Adler, ul. Polna, Silesia
Magdalena RypanStacja kolejowa, Szpital Joannitów, Fabryka Cegieł Szamotowych
Katarzyna RembiszFabryka braci Langer, Poczta w Żarowie, Hotel Brodtkego, Żarowskie Zakłady Młynarskie

Mapa opowiadań. Znajdź na mapie punkt i odsłuchaj opowiadania audio, które łączy lokalną historię i fikcję literacką!

 Mapa składa się z opracowanych punktów i pokrywa się z faktyczną topografią Żarowa. Każdy z punktów na mapie zawiera podcast, nagrany w terenie przez jednego z dziesięciu narratorów oraz materiały dodatkowe tj. „opowiadanie” i foto (montaże). Słuchając „opowiadań” traktuj je z przymrużeniem oka. W każdej audialnej historii możemy znaleźć prawdę-fakty historyczne, jednak to fabuła ubarwia prezentowane nagrania!

Punkt 1

Witaj w szpitalu Joannitów w Żarowie

W 1871 r. Żarowie miało miejsce uroczyste otwarcie nowo wybudowanego szpitala na 18 łóżek. Fundatorem obiektu był Hrabia von Burghauss z Łażan. Wkrótce, gdy okazało się, że szpital jest za mały dla szybko rozwijającego się Żarowa, Carl Friedrich von Kulmiz wybudował obok drugi budynek wraz z łącznikiem i również oddał joannitom. 15 października 1874 r. miało miejsce uroczyste otwarcie szpitala. Szpital z 52 łóżkami, w tym 7 dla dzieci, należał pod koniec XIX w. do największych na ziemi świdnickiej.
Czyta: Marzena Zięba

Jestem mieszkanką cudownego Kalna, żoną, mamą i nauczycielką. Kocham swoją rodzinę, pracę z dziećmi i młodzieżą oraz swoją ``małą ojczyznę``. Moje hobby to jazda konna, książki oraz wszelka twórczość rękodzielnicza. Wierzę w dobroć ludzi i w to, że możemy zrealizować swoje marzenia.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Barwne Trio (Szpital Joannitów)”, autorstwa Magdaleny Rypan, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) szpitala Joannitów

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Biblioteki Dziedzictwa Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 2

Witaj w hotelu Schwarzer-Adler

Hotel „Schwarzer Adler” powstał na przełomie XIX i XX w. . Mieścił się w budynku u zbiegu dzisiejszych ulic Armii Krajowej i generała Władysława Sikorskiego, w którym po wojnie była restauracja „Żarowianka”. W ciągu kilkudziesięciu lat istnienia jego właścicielami byli: Mathilde John, Karl Schwantag i, od 1929 r., Paul Kintscher. Ten ostatni był znany z dużego wsparcia dla miejscowego klubu sportowego SV Saarau. Prowadzono typową działalność hotelarsko-gastronomiczną. Ważną częścią obiektu był ogród letni z kręgielnią.
Czyta: Wojciech Kluba

Od prawie 30 lat z dębem w sercu. Przedsiębiorca, handlowiec, informatyk, gitarzysta, optymista. Aktywnie uczestniczy w społecznym życiu Żarowa.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Czarny Orzeł (Hotel Schwarzer-Adler)”, autorstwa Natalii Dominik, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) hotelu Schwarzer-Adler

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Biblioteki Dziedzictwa Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 3

Witaj w budynku poczty

15 maja 1854 r. w budynku stacji kolejowej utworzono mały oddział Królewskiej Ekspedycji Pocztowej, który po ok. 30 latach został przeniesiony do budynku znajdującego się za obecnym urzędem pocztowym. Dom pocztowy, w którym urząd znajduje się do dzisiaj, powstał w 1906 r., a jego budowniczym był mistrz budowlany Hugo Walter, który miał swoją firmę naprzeciwko poczty. Walter, który przejął firmę budowlaną po synu Antona Schuberta, w 1903 r. wybudował kaplicę na cmentarzu.
Czyta: Katarzyna Potoczna

Jestem żoną, matką, przedsiębiorcą, a także mieszkanką Żarowa od 26 lat. Na co dzień prowadzę firmy oraz fundację. Praca jest moją pasją, a także sposobem na budowanie lepszego jutra. W wolnej chwili lubię podróżować, czytać książki, a także spędzać czas z rodziną i przyjaciółmi.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Poczta w Żarowie”, autorstwa Katarzyny Rembisz, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) poczty w Żarowie

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Cyfrowego Archiwum Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 4

Witaj w hotelu Brodtkego

Najstarszym obiektem hotelarsko-gastronomicznym w Żarowie był zajazd Hillnera. Po wojnie była tu restauracja, później kino „Świt”, Żarowski Ośrodek Kultury i Żarowska Izba Historyczna. Gospoda była karczmą sądową, miejscem wiejskich zebrań, ważnym ośrodkiem lokalnego życia społecznego. Drugim po Hillnerze właścicielem obiektu był Gustav Schadeck, który przebudował go na duży, nowoczesny lokal. Od lat 20. XX wieku hotel należał do Maxa Brodtkego. Integralną część hotelu stanowiło powstałe w 1919 r. kino.
Czyta: Michał Sobczyński

Jestem od 15 lat mieszkańcem Żarowa, pochodzę z pięknych okolic Nowej Rudy. Na co dzień realizuję swoje życie zawodowe w międzynarodowej korporacji. Jestem współzałożycielem Stowarzyszeń ``Rowerowy Żarów`` oraz ``Zielony Żarów``. Bardzo lubię angażować się projekty społeczne w naszym mieście i mam nadzieję, że także w takie projekty w przyszłości będą chciały się angażować moje cudowne córki Antosia i Karinka.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Hotel Brodtkego”, autorstwa Katarzyny Rembisz, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) hotelu Brodtkego w Żarowie

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Biblioteki Dziedzictwa Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 5

Witaj na stacji kolejowej

Pierwszy budynek stacji kolejowej powstał na przełomie 1853/1854 roku, 10 lat po uruchomieniu linii kolejowej Wrocław-Świebodzice. Pociągi osobowe zatrzymywały się w Żarowie od 1 listopada 1853 r. Początkowo były to 3 pary pociągów (zimą 2 pary), które mijały się w Imbramowicach. W latach 1899-1900 stacja została rozbudowana. Powstał drugi budynek i peron z przejściem podziemnym. W tym czasie wybudowano również drugi tor główny. Wiosną 1854 r. w budynku stacji uruchomiono niewielki oddział poczty.
Czyta: Małgorzata Miodowska

Pochodzę z Wrocławia i zawodowo nadal związana jestem z tym miastem. Parę ładnych lat temu za sprawą naszych znajomych i jednocześnie aktualnych sąsiadów trafiliśmy do Krukowa i od razu poczuliśmy, że to nasze miejsce. Mieszkamy tu już ósmy rok i - włączając się w różne lokalne projekty - staramy się integrować z tutejszą społecznością. Od ponad sześciu lat, wspólnie z mężem, śpiewamy w Zespole ``Krukowianie`` i to jest chyba właśnie to, co najmocniej nas nakręca. Wiemy, że jako zespół możemy na sobie polegać i, że jesteśmy w stanie realizować wszelkie wyzwania.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Tajemnicza fotografia”, autorstwa Magdaleny Rypan, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) stacji kolejowej w Żarowie

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Biblioteki Dziedzictwa Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 6

Witaj na ul. Polnej

Dawna ul. Polna leżąca w pobliżu pól Burghaussa, w tzw. górnej wsi, przeszła do lokalnej historii tylko dlatego, ze była miejscem zbiórek i formowania się pochodów organizowanych z okazji 1 Maja, czy też uroczystości rocznicowych, np. klubu sportowego, czy towarzystwa gimnastycznego.
Czyta: Magdalena Worsa-Kozak

Kalnianka, od urodzenia związana z Gminą Żarów. Prywatnie żona Michała i mama Matyldy oraz Michaliny. Uwielbia czytać bajki na dobranoc. Zawodowo hydrogeolog, wykładowca akademicki i pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej. Działa społecznie jako Prezes Stowarzyszenia Hydrogeologów Polskich i Skarbnik Stowarzyszenia Rozwoju Lokalnego ``Kalinów``.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „ul. Polna”, autorstwa Natalii Dominik, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) ul. Polnej w Żarowie

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Biblioteki Dziedzictwa Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 7

Witaj w Żarowskich Zakładach Młynarskich

Żarowskie Zakłady Młynarskie powstały w 1916 r. na miejscu zlikwidowanej fabryki brykietu położonej w pobliżu kopalni węgla brunatnego, a później stawu. Przedsiębiorstwo zatrudniało ok. 35 osób. Mielono 60 ton żyta i pszenicy dziennie. Oprócz mąki pszennej i żytniej wytwarzano w czasach Trzeciej Rzeszy także płatki owsiane, pszeniczne i kaszę jęczmienną. W 1943 r. pomieszczenia skonfiskował Wehrmacht i wprowadził do nich oddziały firm produkujących na potrzeby armii, mających siedziby na zachodzie Niemiec.
Czyta: Grzegorz Niczyporuk

Nazywam się Grzegorz Niczyporuk, od dziecka mieszkam w Żarowie. Z miłości - szczęśliwy mąż i ojciec, z pasji - iluzjonista, lub jak niektórzy pieszczotliwie mówią - prestidigitator. W moim słowniku nie ma słowa ``niemożliwe``.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Żarowskie Zakłady Młynarskie”, autorstwa Katarzyny Rembisz, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) Żarowskich Zakładów Młynarskich

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Cyfrowego Archiwum Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 8

Witaj w Silesii

25 października 1858 r. Carl Friedrich Kulmiz założył Zakłady Chemiczne „Silesia”. Były rezultatem współpracy właściciela z profesorem Carlem Loewigiem, który pięć lat wcześniej objął Katedrę Chemii na Uniwersytecie Wrocławskim. Produkowano kwas siarkowy, sól glauberską, kwas solny, sodę oczyszczoną, kwas azotowy, wapno bielące, biel barytową, melanteryt i superfosfat. W 1872 r. zakład przekształcono w Zrzeszenia Fabryk Chemicznych „Silesia” S.A. z kapitałem 5,6 mln ówczesnych marek.
Czyta: Katarzyna Pawlak

Jestem świdniczanką z urodzenia żarowianką (rocznik 1976). Jestem żoną, matką i kobietą pracującą do tego sportowo i aktywnie czas spędzającą. Doceniam to co wokół Nas mamy dlatego też cieszę się że literacko i historycznie się poznamy.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Żarowskie Zakłady Młynarskie”, autorstwa Katarzyny Rembisz, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) Silesii

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Cyfrowego Archiwum Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 9

Witaj w Fabryce Cegieł Szamotowych

Fabryka Cegieł Szamotowych powstała w 1850 r. na terenie Huty Idy i Marii. W połowie lat 70. XIX w. powstał, już na terenie Żarowa, nowy zakład. W tym okresie 700 pracowników produkowało do 5 tysięcy ton cegieł szamotowych miesięcznie. Odbiorcami były huty, cukrownie, przemysł wapienniczy, szklarski i chemiczny. Obecnie firma funkcjonuje pod nazwą Polska Ceramika Ogniotrwała i jest jedyną z fabryk założonych przez Carla Friedricha von Kulmiza istniejącą do dnia dzisiejszego.
Czyta: Przemysław Sikora

Nazywam się Przemysław Sikora, urodziłem się i wychowałem w Żarowie. Z wykształcenia jestem administratywistą i od ukończenia studiów pracuje w zawodzie w Urzędzie Miejskim w Żarowie. Prywatnie mąż i ojciec dwójki dzieci, a także fan i miłośnik motoryzacji oraz koszykówki ulicznej.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Złota Cegła” (Fabryka Cegieł Szamotowych), autorstwa Magdaleny Rypan, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) Fabryki Cegieł Szamotowych

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej pocztówki pochodzącej z Biblioteki Dziedzictwa Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.

Punkt 10

Witaj w fabryce braci Langer

Fabryka Cegieł Szamotowych, należąca do Martina Langera, chłopa z Mrowin, a później do jego synów, powstała na granicy Mrowin i Żarowa w 1883 r. Po jednej stronie drogi znajdowała się kopalnia kaolinu, wydobywanego jeszcze wiele lat po II wojnie światowej, po drugiej, fabryka. Po 1900 r. produkowano w niej do 700 ton wyrobów ogniotrwałych miesięcznie. Zakład został przejęty przez „Szamotownię” w 1904 r., w latach dwudziestych trzykrotnie płonął.
Czyta: Elżbieta Suchorabska

Żarów- miasto, w którym się nie wychowywałam, ale w którym, splotem wydarzeń życiowych, zamieszkałam pod koniec zeszłego wieku. Tu wychowywali się Nasi synowie. Przez ponad 20 lat pobytu tutaj poznałam wielu ludzi, a jeszcze więcej dzieci i młodzieży, z którymi uwielbiam pracować. Wszystkie te elementy powodują, że po prostu ``I like Żarów``.
Pliki edukacyjne

Chcesz ściągnąć pliki na własne potrzeby? Pobierz opowiadania pt. „Fabryka braci Langer”, autorstwa Katarzyny Rembisz, podcast w formacie MP3 oraz materiały wizualne w formacie PDF.
Opowiadanie
Materiały wizualne
MP3

Foto(montaż) fabryki braci Langer

Foto (montaż) został stworzony na podstawie fotografii Grzegorza Lewickiego oraz archiwalnej fotografii pochodzącej z Cyfrowego Archiwum Ziemi Żarowskiej. Foto (montaż) ma spełniać funkcję edukacyjną i poznawczą, ma budować wiedzę na temat przeszłości prezentowanego miejsca. Aby sprawdzić czym różni się widok współczesny od przedwojennego użyj suwaka.
Podczas spacerów szukaj tabliczek dźwiękowych

Poszukaj tabliczek dźwiękowych z barcodami

Idź na spacer i odszukaj 10 tabliczek dźwiękowych, które Fundacja Inicjatywa B zainstalowała w pobliżu miejsc, o których opowiadali mieszkańcy Żarowa. Dziękujemy Urzędowi Miejskiemu za pomoc w instalacji tabliczek. Druk tabliczek: Agencja Reklamowa Geospace.